Przewidują one trzy rodzaje kontraktów:
- na realizację prac (budowlanych, drogowych i innych w zakresie infrastruktury)
- na realizację dostaw
- na świadczenie usług (np. architektonicznych, inżynieryjnych, analiz, konsultacji itp.)
Dyrektywy oraz wytyczne UE dotyczące zamówień publicznych stosowane są przy kontraktach zawieranych przez: administrację centralną, regionalną i lokalną, służbę zdrowia, podmioty komercyjne i niekomercyjne należące do skarbu państwa oraz przy większości prac i usług powierzanych firmom prywatnym, które są finansowane w połowie lub powyżej tego poziomu przez instytucje publiczne i gdy ich wartość przekracza próg określony dla danego rodzaju kontraktu.
Od 1 stycznia 2016 r. w zamówieniach publicznych w ramach UE obowiązują następujące progi finansowe w podziale na poszczególne rodzaje kontraktów:
- na realizację prac – 5.225.000 euro
- na dostawy i usługi: 135 tys. euro dla kontraktów zawieranych przez administrację centralną i 209 tys. euro dla kontraktów zawieranych przez administrację regionalną i lokalną
- na realizację prac świadczonych przez firmy użyteczności publicznej – 5.225.000 euro
- na dostawy i usługi realizowane przez firmy użyteczności publicznej – 418 tys. euro
Po przekroczeniu tych progów, zgodnie z obowiązującymi dyrektywami, kontrakt musiał zostać otwarty dla konkurencji w ramach jednolitego rynku, a przetarg na jego realizację opublikowany w Dzienniku Oficjalnym Wspólnot Europejskich (OJEC). Podstawową zasadą zamówień publicznych był obowiązek zachowania swobody konkurencji.
Kontrakty poniżej wymienionych progów, finansowane w całości bądź części ze środków publicznych i powierzone firmom prywatnym, muszą być – najściślej jak to możliwe – realizowane zgodnie z krajowymi (irlandzkimi) wytycznymi.
W praktyce wiele zamówień, które nie przekraczają tych progów, jest realizowanych również w drodze procedury zamówień publicznych. Dotyczy to np. wszystkich transakcji realizowanych ze środków Unii Europejskiej, a także innych zamówień rządowych i władz lokalnych.
W Irlandii nie ma wymogu publikowania informacji o przetargu na łamach ogólnokrajowych gazet. Natomiast w przypadku kontraktów, których wartość przekracza progi ustalone przez UE, konieczne jest zamieszczenie komunikatu w Dzienniku Oficjalnym Wspólnot Europejskich (OJEC).
Ponadto, zgodnie z ustaleniami krajowymi, kontrakty powyżej 25.000 euro i niektóre poniżej tej kwoty (w przypadku kontraktów dotyczących prac informatycznych) powinny być publikowane na stronie internetowej www.etenders.gov.ie. To portal rządowy, który umożliwia dostęp wszystkim zainteresowanym, a w szczególności małym i średnim firmom, do informacji na temat zleceń realizowanych ze środków publicznych. Na stronie tej, poza informacjami o przetargach, umieszczane są także dokumenty przetargowe, szczegóły organizacyjne, dane kontaktowe, zawiadomienia i ostateczne wyniki/ rozstrzygnięcia.
W przypadku zamówień nieprzekraczających 25 tys. euro wiele instytucji publicznych często prowadzi własne listy dostawców, do których kieruje zaproszenia do składania ofert na wykonanie określonych prac/usług/ realizacji zamówień na dostawy. Firmy zainteresowane umieszczeniem na takiej liście mogą zgłaszać się z wnioskiem bezpośrednio do instytucji/ urzędu.
Istnieją także przypadki zamówień publicznych, wobec których nie stosuje się wszystkich wymogów prawa UE, mimo że ich koszt może przekraczać progi finansowe UE. Dotyczy to m.in. sektora obronnego i bezpieczeństwa państwa. Również niektóre typy kontraktów są wyłączone z reżimu prawa UE dotyczącego zamówień publicznych, np. kontrakty w dziedzinie gospodarki wodnej, energetyki, transportu, usług pocztowych (art. 12, 2004/18/EC), telekomunikacji (art. 13) i bezpieczeństwa (art.14).
Postępowanie przetargowe
Wyróżnia się następujące rodzaje postępowania przetargowego:
- przetarg otwarty – wszyscy zainteresowani mogą złożyć ofertę
- przetarg ograniczony – ofertę mogą zgłosić podmioty zaproszone przez organizatora przetargu
- dialog konkurencyjny – po publicznym ogłoszeniu o zamówieniu, zamawiający prowadzi z wybranymi przez siebie wykonawcami dialog, a następnie zaprasza ich do składania ofert
- negocjacje – z wybranymi wcześniej oferentami, po uprzednich konsultacjach
- partnerstwo innowacyjne – ta forma pozwala na konkurencyjny wybór dostawcy, który stworzy rozwiązanie dopasowane do potrzeb zamawiającego
Kryteria wyboru najkorzystniejszej oferty w zamówieniach publicznych:
- najniższa cena
- najbardziej korzystna ekonomicznie oferta, czyli najkorzystniejsza kombinacja ceny, terminów realizacji, specyfikacji technicznej, kosztów operacyjnych, zyskowności itp.
W Irlandii w dokumentach przetargowych często jako kryterium wyboru najkorzystniejszej oferty, zamawiający stawiają na doświadczenie w realizacji podobnego rodzaju dostaw/prac w Irlandii lub w innym kraju Unii Europejskiej.